مبارزه با عقرب و عنکبوت
در راستای کنترل آفات خانگی، مبارزه با عقرب و عنکبوت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. وجود این موجودات خطرناک در محیط زندگی، سلامت خانواده را تهدید می کند. شرکت زرین پیشتازان آران با چندین سال تجربه در امر مبارزه با آفات و با مجوز از وزارت بهداشت و درمان کشور در زمینه مبارزه با عقرب وعنکبوت در خانه یا محل سکونت شما آماده ارائه خدمات سمپاشی و پیشگیری همگام با تکنولوژی روز است.
تیم سمپاشی زودکُش آماده اعزام فوری کارشناس متخصص حشره شناسی جهت مبارزه با عقرب و عنکبوت در تهران و شهرهای اطراف می باشد. در صورت مشاهده هر گونه آلودگی در محیطتان ما راهی مطمئن جهت مبارزه با عقرب و عنکبوت را به شما ارائه می دهیم، با متخصصین تیم زودکُش در تماس باشید.
عقرب ها و عنکبوت ها
عنکبوتها و عقرب‌ها هر دو جزء رده عنکبوتیان (Arachnida) هستند و ویژگی‌های خاص خود را دارند که می‌توانند باعث مخاطرات پزشکی شدید یا خفیف گردند.
"عنکبوت ها" (Araneae)
از رده عنکبوتیان (Arachnida) و دارای هشت پا بوده و ناقل هیچ نوع بیماری نیستند و با ضمایم دهانی کلیسری خود پوست میزبان را شکافته و با تزریق زهرشان که می تواند به صورت نوروتوکسیک یا هموتوسیک باشد، بر حسب نوع عنکبوت می توانند باعث مشکلات شدید و حتی مرگ میزبان گردند.
عنکبوت های مهم از نظر پزشکی
تا به حال حدود ۵۰۰۰۰ گونه از عنکوبت ها ثبت شده است. شکل ضمایم دهانی (کلیسر) در عنکبوت ها و عقرب ها تقریبا مشابه هم بوده، با این تفاوت که کلیسردر عقرب ها دارای سه بخش و فقط در تغذیه استفاده می شود ولی در عنکبوت ها دارای دو بخش بوده و به دندان های نیش ختم می شود که جهت تزریق زهر به شکار یا میزبان استفاده می شود. تنها تعداد کمی از عنکبوت ها برای انسان خطرناک هستند که از جنس های (عنکبوت منزوی یا ویولونی) Loxosceles Spp و (عنکبوت بیوه) Latrodectus Spp بوده و فقط زمانی که احساس خطر کنند نیش میزنند که بیشتر حالت تدافعی برایشان دارد.
عنکبوت گوشه نشین قهواه ای یا ویولونی (Loxosceles reclusa)
به خاطر ظاهر ویولونی که دارد این نام را گرفته و در قسمت های مختلف آمریکا، کشورهای آفریقایی و حتی مواردی از گزارش نیش این نوع عنکبوت از کشورمان صورت گرفته است. این گونه در قسمت های مختلف محل سکونت شما می تواند دیده شود. عوارض ناشی از زهر این گونه در کودکان بیشتر از بالغین بوده و باعث عوارضی چون التهاب و حساسیت پوستی شدید، نکروزه شدن و سوزش در محل نیش عنکبوت، هماتوم های پوستی و به جا ماندن جای زخم های ایجاد شده و در مواردی نادر باعث مشکلات انعقادی و خونریزی شدید بینی بسته به فرد مبتلا میگردد.
عنکبوت بیوه سیاه (Latrodectus mactans) (Black widow)
این گونه انتشار جهانی دارد و معروف به عنکبوت دکمه-کفش یا بیوه سیاه جنوبی و بومی آمریکای شمالی هست. ماده های این نوع با رنگ سیاه و علامت های قرمز و نارنجی در ناحیه شکمی، به خوردن جفت نر خود معروفند. زهر این عنکوبت ها نوروتوکسیک بوده و باعث التهاب و درد شدید و سایر علائم دیگر شده و در موارد نادری مرگ و میر دارد. نکته دیگر در مورد این عنکبوت ها اینست که فقط ماده های بالغ می توانند با تزریق زهرشان انسان را درگیر کنند، سم این عنکبوتها تحت نام Alpha-latrotoxin شناخته می شود که با اتصال گیرنده های خود به نورون های ماهیچه ای و درگیر کردن سیستم اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک باعث مشکلات لنفاوی و عروقی در آن ناحیه میگردد در کل علائم زهر عنکبوت بیوه سیاه به عنوان لاترودکتیسم (Latrodectism) شناخته می شود. و در مواقعی با درد، التهاب و سوزش محل نیش، تورم و دردهای غدد لنفاوی در قسمت های مختلف بدن، تغییر رنگ محل نیش همراه قرمزی و پوسته پوسته شدن نیز همراه است. شایان ذکر است که در ایران نیز عنکبوت لاترودکتوس هسلتی (Latrodectus hasselti) که به عنکبوت پشت قرمز استرالیایی معروف است جز گونه هایی هست که موارد نیش زدگی با آن بیشتر گزارش می گردد.
رتیل (تارانتولا/Tarantula)
عنکبوت های بزرگ و مودار از خانواده ترافوزیده (Theraphosidae) هستند و دارای هشت پا و دو زائده اضافی در قسمت قدامی بدنشان هستند. رتیل ها با تنوع گونه ای بسیار، در قسمت های مختلف دنیا دیده می شوند و مواد سمی آنها باعث تحریک موضعی و حساسیت های پوستی در انسان می گردد ولی به مانند عنکبوت های کوچک خطرناک نیستند و در خیلی از کشورها به خاطر ظاهر شکیل و رنگارنگ به عنوان بندپایان کلکسیونی استفاده شده و تجارت جهانی دارند. رتیل ها معمولا به خاطر داشتن کلیسرهای بزرگ قوی با دندان های نیش بلند که حاوی غدد سمی است از سایر حشرات و یا حتی مهره دارانی مانند مارمولک، موش و پرندگان به عنوان طعمه و منبع تغذیه خودشان استفاده میکنند. اما خودشان نیز می توانند به عنوان منبع تغذیه و شکار خیلی از حشرات دیگر باشند، مثلا گونه ای از زنبورها که به آنها شکارچی رتیل یا عنکبوت اطلاق می شود با نیش زدن و فلج کردن رتیل ها، از بقایای بدن آنها جهت تخمریزی و رشد و تغذیه لاروهای خودشان استفاده می کنند.
راهکارهای درمان و مبارزه با عنکبوت
- استفاده از پمادها (کالامین) و آنتی بیوتیک ها بسته به نوع و شکل عوارض ایجاد شده در اثر نیش و حتی بسته به گونه عنکبوت، که تماما بایستی زیر نظر پزشک مجرب تجویز گردد.
- در مواردی از آنتی ونوم مخصوص استفاده می گردد که البته با توصیه پزشک و بررسی گزارش شرح حال بیمار صورت می گیرد.
- استفاده از روش های فیزیکی مخصوصا در مناطق پرخطر مانند استفاده از توری در و پنجره، گرفتن درز و شکاف های محل سکونت، بازرسی وسایل وارده به منزل، گذاشتن درپوش برای هواکش یا تهویه حمام و توالت، درزگیری در و پنجره ها.
- در کنار روش فیزیکی می توانید با کنترل و مبارزه شیمیایی و استفاده از سموم ابقایی پیروتروئید البته با مشاوره ی متخصصین حشره شناسی پزشکی، محل سکونتتان را برای زیست عنکبوت ها ناامن کنید.
عقرب ها
“عقرب ها“ (Scorpions) از رده عنکبوتیان (Arachnida)، راسته (Scorpionida) و بندپایانی شب زی بوده و به هنگام روز در زیر سنگ و کلوخ، لای خاشاک و پوست درختان، الوارهای و وسایل انباشته شده، بین درز و شکاف محل سکونت یا اماکن عمومی، زیر علوفه و گیاهان انباشته شده، و یا در حفره هایی که خودشان حفر میکنند و قسمت های دیگری که خنک و مرطوب باشد، پنهان می شوند. میزان سمیت در عقرب ها به جثه و رنگ آنها بستگی نداشته، و معمولا عقرب های کوچکتر سمیت بیشتری داشته و گزارش مرگ و میر بالایی نیز دارند. عقرب ها بدنی بند بند داشته و سه قسمتی تحت نام پروزوما (ناحیه جلویی)، مزوزوما (ناحیه میانی) و متازوما (قسمت انتهایی بدن) که پنج بندی بوده و غده سمی در انتهای آن واقع شده است.
بیولوژی عقرب ها
عقرب ها بندپایان شب فعال و نر و ماده آنها تفاوت ظاهری اندکی با هم دارند. عقرب ها غالبا در اوایل فصل بهار شروع به جفت گیری کرده و اواسط تابستان یا پاییز شروع به زاد و ولد می کنند و زنده زا هستند. ماده های عقرب نوزادان را تا مدتی در ناحیه پشتی بدنشان حمل کرده و بعد از بلوغ اندک هم حتی زیستن نوزادان در فاصله کمتر از هم می باشد، بعد از بلوغ کامل خودشان به تنهایی در مکان های مختلفی می توانند زندگی کنند. عقرب ها در دو نوع عقرب های مرطوب زی و عقرب های خشک زی وجود دارند. با این حال گونه هایی که در مناطق خشک کشور زیست می کنند سمیت و خطر بیشتری نسبت به گونه های مرطوب زی دارند. و با توجه به آب و هوای ایران که شامل مناطق معتدل، مناطق سردسیری و مناطقی با آب و هوای خشک است، گونه های مختلفی از عقرب ها را می توان یافت.
گونه ها و جنس های مختلفی از عقرب ها شامل آندرکتونوس، الیویروس، بوتتوس، ادنتوبوتوس، کمپسوبوتوس، مزوبوتوس، ارتوکایروس از خانواده بوتیده (Buthidea)، جنس اسکرپیو و همی اسکرپیوس از خانواده اسکورپیونیده (Scorpionidea) در تمامی مناطق ایران گستردگی داشته و یا مثلا جنس سیمونوئیدس تنها از نواحی بندرعباس یا جنس آپیستوبوتوس در مناطقی از اهواز ثبت شده اند و این نشان دهنده ی پراکندگی گسترده ی عقرب ها در مناطق مختلف کشور می باشد.
عقرب ها غالبا از حشرات کوچک دیگر و یا عنکبوت ها و صدپایان تغذیه می کنند و به دلیل داشتن ضعف در بینایی در گوشه ای کمین کرده و منتظر شکار می مانند و در کل بندپایان تنبلی هستند.
سه نوع عقرب خطرناک در ایران
همی اسکرپیوس لپتوروس (Hemiscorpius lepturus)
این گونه با نام محلی گادیم و اندازه ای کوچک حدودا ۷ سانتیمتر به رنگ زرد، متعلق به خانواده اسکورپیونیده که از خطرناک ترین عقرب های دنیا محسوب شده و گزارش مرگ و میر بالایی دارد. گزش های این نوع در مناطقی همچون خوزستان، هرمزگان، استان فارس، بوشهر و چند جای دیگر به صورت اندمیک سالانه گزارش می گردد. سم عقرب گادیم اثرات هموتوکسیک و نوروتوکسیک دارد و گزش آنها می تواند باعث همولیز شدید (تخریب گلبول های قرمز)، مشکلات کلیوی، مهار یا اختلال در کانال های سدیم/پتاسیم/کلسیم/کلر که می تواند بر روی سیستم اعصاب مرکزی تاثیر بگذارد، مشکلات قلبی-عروقی، هماچوری (ادرار قرمز رنگ) و سایر عارض جانبی گردد.
آندرکتونوس کراسیکودا (Androctonus crassicauda)
با رنگ سیاه و قهوه ای و جثه ای بزرگ در حدود ۱۰ الی ۱۲ سانتیمتر، متعلق به خانواده بوتیده که از نظر ظاهری خطرناک تر از عقرب گادیم به نظر میرسد ولی سمیت آن نسبتا کمتر است و اما بر عکس عقرب گادیم که گزشش کمتر احساس میشود این گونه گزش خیلی دردناکی دارد و در اکثر مناطق کشور از شمال ایران تا استان های مناطق جنوبی کشور، پراکندگی جغرافیایی دارد.
مزوبوتوس اوپوس (Mesobuthus eupeus)
این گونه به عقرب خالدار زرد شناخته شده و جز خانواده بوتیده محسوب می شوند. و در مناطق جنوبی کشور مخصوصا استان خوزستان گزارش بالایی از گزیدگی با این نوع عقرب را شاهد هستیم. عوارض گزدیگی بسته به افراد و سن فرد متفاوت بوده و از درد و قرمزی محل گزش تا مشکلات تنفسی و عصبی می تواند بروز نماید.
چگونه تشخیص دهیم فرد دچار عقرب گزیدگی شده است؟
- علائم و نشانه های خاص در محل گزش
- مشاهده عقرب در محل سکونت یا نزدیک محل گزش فرد و همچنین منطقه سکونت فرد نیز حائز اهمیت است (در صورت گزش در قسمت های مختلف استان خوزستان، افراد محلی به راحتی می توانند علت گزش را تشخیص دهند)
- فصل سال نیز اهمیت دارد، گرم شدن هوا رابطه مستقیم با افزایش عقرب گزیدگی دارد
علائم کلی و عمومی ساعات اولیه ی گزش توسط عقرب ها
- گرفتگی عضلات تنفسی و تنگی نفس
- در مواقعی تب و حالت تهوع
- هماچوری (ادرار خون آلود)
- درد در نواحی مختلف بدن مخصوصا درد شدید در ناحیه گزش
- سرگیجه و مشکلات بینایی مانند تار دیدن محیط اطراف
- تشنج
راهکار های مبارزه با عقرب
- به کارگیری متدهای فیزیکی در جلوگیری از ورود آنها به محل سکونت انسان مانند: بهسازی محل سکونت، استفاده از توری برای ورودی درب ها، گرفتن شکاف های محل سکونت و جاهایی که می تواند محل ورود عقرب به داخل منزل باشد، جمع آوری و پاکسازی چوب ها و الوارها و سنگ های اطراف خانه، خار و خاشاک انباشته شده، علوفه و گیاهان دسته بندی شده در نزدیکی محل سکونت مخصوصا در مناطق روستایی و یا دیگر وسایلی که میتواند محیطی جهت سکونت آنها باشد.
- نگهداری و پرورش مرغ و خروس و سایر ماکیان در محل سکونت که به عنوان دشمن طبیعی عقرب ها عمل می کنند.
- جهت حفاظت فردی هنگام سفر به مناطقی که عقرب گزیدگی شایع است، حتما جعبه ی کمک های اولیه به همراه داشته باشید. یا در صورت چادر زدن در محیط بیرون (کمپینگ)، همراه داشتن چراغ های دارای نور فلورسنت ضروری بوده و سعی کنید دور تا دور چادرتان دالان کوچکی از آب ایجاد نمایید تا مانع ورود عقرب ها شود و یا استفاده از تخت جهت استراحت و خوابیدن باعث عدم دسترسی عقرب ها به شما می شود.
- استفاده از روش های شیمیایی که سمپاشی محیط هدف با سموم مخصوص ترکیبی می باشد و حتما با مشاوره متخصصین حشره شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین بیماری ها صورت گیرد.
- در صورت مشاهده عقرب در منزل مسکونی یا دیگر اماکن، با مشاورین “شرکت زرین پیشتازان آران” در ارتباط باشید.
خدمات شرکت زرین پیشتازان آران شامل: مبارزه با عقرب و عنکبوت در تمام نقاط تهران، ارائه پروپوزال جهت مبارزه با عقرب و عنکبوت در ارگان دولتی و خصوصی، ارائه تمامی روش های کنترل فیزیکی جهت مبارزه با عقرب و عنکبوت در محیط هدف، اجرای کنترل فیزیکی برای مبارزه با عقرب و عنکبوت، پیشنهاد و اجرای بهسازی محیط جهت مبارزه با عقرب و عنکبوت در اماکن مسکونی و اماکن عمومی، استفاده از سموم مجاز جهت مبارزه با عقرب و عنکبوت، ارائه سم عقرب و عنکبوت با ضمانت.